Ahmet Rufai:”Zikir, semavi ve arazi inecek her türlü musibete kalkandır.”
“Zikir, Kalbin nurudur, vesveselerden kalbi muhafaza, insanlara meyletmeyi terk etmektir.”
Zünnuni Mısri:”Zikir, iman ve ilimdir. Zikir, kalbi amellerin tamamını toplayan bir isimdir.”
Sehl b. Tüsteri:”Zikir nedir? , diye sorulunca dedi:
Zikir itaattir.
Dendi ki: itaat nedir?
İhlâstır dedi.
Dendi ki: ihlâs nedir?
Müşahededir dedi.
Dendi ki: Müşahede nedir?
Ubudiyettir dedi.
Dendi ki: Ubudiyet nedir?
Rızadır, dedi.
Dendi ki: Rıza nedir?
Fakriyettir, dedi.
Dendi ki: Fakriyet nedir?
Tazarru, iltica ve ölene kadar selamette kalmaktır”
Abdullah Harraz Razi:”Zikir, ariflerin gıdasıdır.”
Faris Bağdadi:”Zikir, gafleti kovmaktır.”
Abdullah Herevi:”Zikir, gaflet ve unutmaktan kurtuluştur.”
Ömer Sühreverdi:”Zikir, kalp amellerinin toplamıdır.”
Necmettin Razi:”Zikir, Allah’tan gayriyi unutarak ondan başkasını zikretmemektir.”
İmam Nevevi:”Zikir, kulun kendi gafleti sebebiyle kapatmadıkça Allah’ın kulu ile arasında açtığı en büyük Allah kapısıdır.”
Mahmud Ferkavi:”Zikir, kalbin zikredileni söylemesi ve dilin de kalbe tercüman olmasıdır.”
Kutbuddin Erdevili:”Zikir, daima zikredilen ile hem hal olması ne zikre ne de kalbe iltifat etmeden doğrudan zikrolunanda kaybolmaktır.”
Abdulvehhab Şarani: “Zikir, müridanın kılıcıdır. Onunla insan ve cin düşmanlarına karşı savaşır, onunla kendilerine gelen bela ve sıkıntıları defederler.”
İsmail Vilyani: “Zikir, kalplerin cilasıdır.”
Ahmed Gümüşhanevi: “Zikir, Hakla beraber devamlı huzuru kalp olup onu unutmaktan kurtuluştur.”
Muhammed Mazi Ebul Azaim: “Hakikat ehline göre zikir, gafleti kovmaktır.”
Abdulmunim Hafni: “Zikir, gaflet meydanından müşahede fezasına çıkıştır.”
Muhammed Mehdi Raves: “Zikir, kalbin cilası, sırrın nuru, yüzün heybeti ve kalbin devletidir.”
Yahya b. Muaz Razi: “Dünyayı zikir derttir, mahlûkatı zikir beladır, ukbayı zikir devadır, Mevlayı zikir ise şifadır.”
İbn-i Salim-i Basri: “Zikir üç çeşittir:
1-Dille zikir sevabı 10 hasene
2-Kalple zikir sevabı 700 hasene
3-Muuhabbetle dolu zikir sevabı ölçülmez.”
Ömer Sühreverdi: “Zikir dört kısımdır:
1-Dil ile zikir
2-Kalp ile zikir
3-Sır ile zikir
4-Ruh ile zikir”
Kutbuddin-i Bekri Dımaşgi: “Dilin zikri nefsin zikridir. Harfler ve seslerin duyulmasıyla olan zikirdir.
Kalbin zikri, unutmanın zıddı olan zikirdir. O kalbi gözetmedir.
Sırrın zikri, ilahi sırları müşahede için murakabedir.
Ruhun zikri,tecelliyat ve samedani sıfatların nurunu müşahededir.
Zikr-i Hafi, zatın güzellik nurlarını ayan beyan görmedir.”
Ahmet Gümüşhanevi: “Zikir üç kısımdır:
1-Avamın Zikri: Kalbi gafil olduğu halde dil ile zikirdir.
2-Havasın Zikri: Kalbi huzurlu olduğu halde dil ile zikirdir.
3-Ehasın Zikri: Has kalp, huzur zikridir.”
Mansur Hallac: “Zikir üç kısımdır:
1-Dil ile zikir
2-Kalp ile zikir
3-Ruh ile zikir. Bu üç zikir bir Müminde toplanırsa işte o kimse ZAKİR namını alır.”
Ebul Hasan şazeli:”Zikrin meyvesi Salih amel ve nurdur.”
İmam Nevevi:”Zikir, kalp ile ve dil ile olur. Zikrin en efdali kalp ve dil beraber olanıdır. Tek başına olan zikirde ise kalp zikri daha efdaldir.”
Cüneydi Bağdadi:”Zikir anında zikri görmek, unutmanın en üst düzeyidir”
Ebu Hasan Gannad:”Yiyecekler bedenlerin gıdası olduğu gibi zikir de ruhun gıdasıdır.”
Ebu Bekr şibli:”Zikrin hakikati, kişinin yaptığı zikri unutmasıdır.”
Kasım Seyyari:”Zikrin hakikati, gafleti kovmaktır.”
Ebu Talibi Mekki:” Zikrin hakikati, Allah’ı bilmektir”
Muhammed b.Fadl Belhi:”Dil ile zikir keffaret ve derecedir,kalp ile zikir ise kurbiyyattir.”
